Ngày 05/8/2022, tại Thừa Thiên Huế, Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Quốc gia (thuộc Bộ KH&CN) đã tổ chức Hội nghị lần thứ 19 Liên hợp Thư viện Việt Nam về nguồn tin KH&CN.

Tham dự Hội nghị có ông Lê Xuân Định - Thứ trưởng Bộ KH&CN; Ông Trần Đắc Hiến - Cục trưởng Cục Thông tin KH&CN Quốc gia, Chủ tịch Liên hợp Thư viện; Ông Đào Mạnh Thắng - Phó Cục trưởng Cục Thông tin KH&CN Quốc gia cùng đại diện lãnh đạo các cơ quan, sở ngành, viện nghiên cứu, trường đại học và hơn 150 đại biểu, đại diện cho 69 đơn vị thành viên, quan sát viên của Liên hợp Thư viện Việt Nam về nguồn tin KH&CN.

Ông Trần Đắc Hiến - Cục trưởng Cục Thông tin KH&CN Quốc gia, Chủ tịch Liên hợp Thư viện Việt Nam về nguồn tin KH&CN phát biểu khai mạc Hội nghị.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Trần Đắc Hiến - Cục trưởng Cục Thông tin KH&CN Quốc gia, Chủ tịch Liên hợp Thư viện đã khái quát tình hình phát triển Liên hợp Thư viện trong thời gian qua. Ông cho biết, sự hình thành và phát triển Liên hợp Thư viện được coi là một trong những giải pháp quan trọng đối với việc bổ sung, phát triển nguồn tin điện tử. Liên hợp Thư viện Việt Nam về nguồn tin KH&CN nhằm mục đích tăng cường năng lực thông tin cho các cơ quan thông tin thư viện Việt Nam, tiết kiệm kinh phí bổ sung, tránh trùng lặp, lãng phí và thúc đẩy hợp tác cùng phát triển. Sau 18 năm hoạt động với 18 kỳ hội nghị toàn quốc được tổ chức, Liên hợp đã góp phần quan trọng trong việc đảm bảo nguồn tin KH&CN cho hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, giáo dục đào tạo, đổi mới sáng tạo và tăng cường năng lực thông tin cho các cơ quan thông tin thư viện Việt Nam.

Cục trưởng kiêm Chủ tịch Liên hợp Thư viện cũng định hướng Hội nghị tập trung thảo luận, đề xuất các nhiệm vụ và giải pháp để Liên hợp Thư viện ngày càng lớn mạnh và hoạt động hiệu quả, phù hợp với xu hướng phát triển chung của thế giới.  Ông cũng cam kết, trong thời gian tới, Cục Thông tin KH&CN Quốc gia sẽ tiếp tục giữ vai trò chủ đạo và mong muốn tiếp tục nhận được sự cam kết, đẩy mạnh hợp tác, chia sẻ và trách nhiệm cộng đồng của các đơn vị thành viên để thúc đẩy Liên hợp Thư viện phát triển bền vững, đóng góp chung vào sự nghiệp thông tin thư viện của cả nước.

Ông Đào Mạnh Thắng - Phó Cục trưởng Cục Thông tin KH&CN Quốc gia trình bày Báo cáo tổng kết Liên hơp Thư viện năm 2020-2022 và định hướng hoạt động trong giai đoạn tới

Ông Đào Mạnh Thắng - Phó Cục trưởng Cục Thông tin KH&CN Quốc gia đã trình bày báo cáo tổng kết năm 2020-2022 và phương hướng hợp tác phát triển nguồn tin KH&CN giai đoạn tới của Liên hợp Thư viện Việt Nam. Phó Cục trưởng cho biết, giai đoạn 2020-2022, do bối cảnh tác động của đại dịch Covid-19, các hoạt động của Liên hợp Thư viện gặp không ít khó khăn. Tuy nhiên, Liên hợp Thư viện đã nỗ lực đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ trong việc phối hợp bổ sung và tăng cường hiệu quả khai thác nguồn tin KH&CN như phối hợp bổ sung CSDL ProQuest Central, bổ sung tập trung CSDL ScienceDirect, hợp tác phát triển và chia sẻ nguồn tin KH&CN nội sinh,..

“Sự phát triển của Liên hợp Thư viện trong thời gian qua đã tạo ra những tiền đề cơ bản đối với việc nâng cao năng lực tiếp cận Cách mạng công nghiệp 4.0, từ việc chuyển đổi cơ cấu nguồn tin từ in ấn sang điện tử, đổi mới phương thức phục vụ từ tại chỗ tới trực tuyến, từ xa và đào tạo kỹ năng tìm kiếm, khai thác thông tin trong môi trường số”, ông Đào Mạnh Thắng chia sẻ thêm.

Trong giai đoạn tới, hoạt động phát triển nguồn tin KH&CN của Liên hợp cần đạt được những mục tiêu đề ra theo Quyết định 1285/QĐ-TTg ngày 01/10/2018 và Quyết định 206/QĐ-TTg ngày 11/2/2021 của Thủ tướng Chính phủ.

Cụ thể, ứng dụng mạnh mẽ, toàn diện công nghệ thông tin, nhất là công nghệ số nhằm nâng cao năng lực hoạt động của các thư viện và hình thành mạng lưới thư viện hiện đại; bảo đảm cung ứng dịch vụ đáp ứng nhu cầu của người sử dụng; thu hút đông đảo người dân quan tâm, sử dụng dịch vụ thư viện, góp phần nâng cao dân trí, xây dựng xã hội học tập. Tích hợp và đưa vào sử dụng các cơ sở dữ liệu về khoa học và công nghệ sau: công bố KH&CN trong nước, công bố quốc tế của các tác giả Việt Nam; chỉ số trích dẫn khoa học; thông tin sở hữu trí tuệ,.v.v.

Đồng thời, bổ sung tập trung một số nguồn tin KH&CN quốc tế cốt lõi cho tổ chức thực hiện chức năng đầu mối thông tin KH&CN cấp Quốc gia, một số tổ chức KH&CN, cơ sở giáo dục đại học và các cá nhân tham gia thực hiện nhiệm vụ KH&CN cấp Quốc gia. Đáp ứng cơ bản nhu cầu khai thác, sử dụng các nguồn tin KH&CN ở các cấp, các ngành và các lĩnh vực phục vụ hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, gắn liền KH&CN với sản xuất, kinh doanh.

Để thực hiện mục tiêu trên, trong thời gian tới, Liên hợp Thư viện cần tập trung bổ sung các nguồn tin KH&CN quốc tế đáp ứng ngưỡng an toàn thông tin cho hoạt động khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo theo định hướng tại Quyết định 1285/QĐ-TTg ngày 01/10/2018 của Thủ tướng Chính phủ; Đẩy mạnh việc tạo lập và chia sẻ nguồn tin nội sinh giữa các thư viện thành viên; Đề ra các giải pháp hành động thiết thực nhằm triển khai hiệu quả các nội dung về liên thông thư viện được quy định tại Luật Thư viện và Nghị định 93 quy định chi tiết một số điều của Luật Thư viện; Đẩy mạnh việc tìm kiếm và khai thác các nguồn tin truy cập mở; Đào tạo, nâng cao năng lực khai thác thông tin; Tăng cường sự hiện diện và vai trò của Liên hợp Thư viện; Mở rộng hợp tác quốc tế, tìm kiếm các đối tác tài trợ phát triển.

Có thể nói, hành lang pháp lý cho hoạt động của Liên hợp Thư viện trong thời gian qua đã củng cố vững chắc. Trên cơ sở thống nhất của các thành viên Liên hợp Thư viện, Cục Thông tin KH&CN Quốc gia, cơ quan bảo trợ và điều phối đã ban hành Quyết định số 326/QĐ-TTKHCN ngày 05/10/2018 về việc ban hành “Quy chế hoạt động của Liên hợp Thư viện Việt Nam về nguồn tin KH&CN”. Quy chế đã quy định cụ thể cơ chế điều hành, những hoạt động chính, nguồn kinh phí, quyền, nghĩa vụ của các thành viên Liên hợp Thư viện và xác định một cơ chế vận hành Liên hợp Thư viện phù hợp với tình hình thực tiễn và giúp đẩy mạnh các hoạt động của Liên hợp thư viện trong thời gian tới.                                                                                                                                                                                                                          

Phát biểu Kết luận chỉ đạo Hội nghị, Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định đánh giá cao hiệu quả hoạt động của Liên hợp Thư viện Việt Nam về nguồn tin KH&CN sau 18 năm hoạt động, có sự gia tăng các đơn vị, hiệu suất sử dụng, nguồn tin,..Tuy nhiên vẫn chưa có sự gia tăng về hiệu quả cường độ liên kết. Thứ trưởng cho rằng, các nhà lãnh đạo, quản lý liên quan cần quan tâm hơn nữa cho việc chia sẻ và phát triển tiềm năng cũng như có quy chế chặt chẽ hơn trong hoạt động của Liên hợp Thư viện. Theo đó, hành lang pháp lý, các tổ chức thực hiện, năng lực kỹ thuật, nguồn lực tài chính là 4 yếu tố mà theo Thứ trưởng cho rằng cần được quan tâm chú trọng.

Bí thư Đảng uỷ Bộ, Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Liên hợp thư viện Việt Nam về nguồn tin KH&CN

Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định cũng đề ra một số nhiệm vụ cần tập trung trong thời gian tới của Liên hợp Thư viện. Cụ thể, nâng cao hiệu quả phối hợp bổ sung các nguồn tin KH&CN; Tăng cường tuyên truyền, quảng bá, nâng cao hiệu quả khai thác, chia sẻ cơ sở dữ liệu dùng chung trong Liên hợp Thư viện dựa trên cơ chế mở, công khai, minh bạch; Nghiên cứu triển khai các nhiệm vụ thông tin phục vụ nhu cầu đánh giá công nghệ, phát triển công nghệ, chuyển giao đổi mới sáng tạo, thương mại hoá công nghiệp, công nghệ ở các trường đại học nghiên cứu, thành viên của Liên hợp dựa trên nền tảng dữ liệu lớn (Big data), AI; Cục Thông tin KH&CN Quốc gia tiếp tục triển khai website của Liên hợp Thư viện, cung cấp điểm truy cập, tìm kiếm các nguồn tin KH&CN;…

Hội nghị của Liên hợp Thư viện Việt Nam về nguồn tin KH&CN được tổ chức định kỳ thường niên luân phiên tại các tỉnh thành trên cả nước. Đây còn là dịp để các thành viên, quan sát viên tổng kết, đánh giá hoạt động năm vừa qua, thảo luận định hướng trong năm tới và tăng cường giao lưu, học hỏi trong các hoạt động ngành nghề.